II PROJEKT WSPÓŁPRACY

Stowarzyszenie Dolina Karpia nawiązało współpracę z Górnołużycką Krainą Wrzosowisk i Stawów, której efektem było zorganizowanie wizyty studyjnej na obszarze działania Lokalnej Grupy Rybackiej z Niemiec dla 30 przedstawicieli Stowarzyszenia.

Celem wizyty było zdobycie wiedzy oraz wymiana doświadczeń w zakresie stosowania dobrych praktyk w procesie hodowli ryb karpiowatych oraz promocji produktu lokalnego pomiędzy Lokalną Grupą Rybacką Stowarzyszenie Dolina Karpia a Górnołużycką Lokalną Grupą Rybacką – „Karpfenteichregion Oberlausitz”.

Górnołużycka Kraina Wrzosowisk i Stawów charakteryzuje się dużą liczbą stawów, w których prowadzona jest ekologiczna hodowla ryb, a w szczególności karpia. Prowadzona na tym terenie gospodarka rybacka spełnia wysokie normy dotyczące między innymi:

•        jakości wód,

•        minimalnej powierzchni stawu,

•        zróżnicowania głębokości stawu,

•        sposobu karmienia ryb.

Region ten jest zatem wzorem dla innych państw w zakresie prowadzenia gospodarki rybackiej. Przedmiotowy wyjazd studyjny będzie więc okazją do zaczerpnięcia dobrych praktyk w celu przeniesienia ich na grunt Doliny Karpia, tak aby ryby z naszego terenu wabiły się niepowtarzalnym i wyszukanym smakiem oraz były wizerunkiem Doliny Karpia w Polsce i na świecie. Dodatkowym atutem wizyty będzie ukazanie metod i narzędzi w zakresie promocji produktów lokalnych, w szczególności przetworów z karpia. Jednocześnie wizyta będzie okazją do zaprezentowania wiedzy i doświadczeń z terenu Doliny Karpia pod kątem rejestracji produktów z karpia w regionie oraz w Unii Europejskiej.

Górnołużycka Lokalna Grupa Rybacka – „Karpfenteichregion Oberlausitz” powstała w 2008 r., kiedy to opracowana została „Strategia zintegrowanego rozwoju regionu Łużyc”. Głównym celem Lokalnej Grupy Rybackiej jest wspieranie rozwoju gospodarczego i tworzenie wartości dodanej dla spółek rybackich w Łużycach Górnych. Jest on realizowany poprzez następujace cele szczegółowe:

1)   wspieranie produkcji i obrotu produktów sektora rybactwa,

2)   poszerzanie oferty gastronomicznej w restauracjach i hotelach w regionie,

3)   różnicowanie działań gospodarczych przedsiębiorstw,

4)   rozwój turystyki rybackiej.

Uczestnicy wizyty zwiedzili:

• Rezerwat biosfery UNESCO „Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft”

Rezerwat ten zwany krainą „bagna i stawu” położony jest we wschodniej części Saksonii. Powstał w 1959 r., a w 1994 r. otrzymał nazwę rezerwatu biosfery UNESCO. Zajmuje powierzchnię 30 102 ha. Jego głównym celem jest pokazanie w jaki sposób ludzka praca i działalność gospodarcza może współistnieć w harmonii ze środowiskiem naturalnym. To wyjątkowe miejsce, które od lat przyciąga miłośników natury i urlopów nad wodą leży na terenie dawnej odkrywkowej kopalni węgla kamiennego. Rezerwat położony jest na terenie dwujęzycznego regionu (niemiecki i łużycki), który cechuje się specyficznymi walorami krajobrazowymi oraz bogatą florą i fauną. To obszar, na którym tereny i lasy bagienne sąsiadują z licznymi wydmami. Znaleźć na nim można ponad 1000 gatunków roślin, w tym między innymi: nieśmiertelnik, fiołek, koniczyna bagienna oraz trzcina będąca siedliskiem wielu gatunków ptaków. Równie liczna jest fauna zwierzęca, w której przodują bezkręgowce, w tym w głównej mierze owady. Równie liczną grupą są ptaki, w tym także ptaki wędrowne. Spotkać można również przedstawicieli ssaków (np. wydra, łoś), płazów (np. kumak nizinny, ropucha) oraz gadów (np. zaskroniec, żmija zygzakowata).

Jednym z elementów rezerwatu, który był głównym punktem zwiedzania uczestników wyjazdu, są stawy. Na terenie rezerwatu istnieje 39 stawów o łącznej powierzchni ok.  2 400 ha. Zostały stworzone na potrzeby hodowli ryb. Ich powierzchnia waha się od kilkuset m² do kilkudziesięciu hektarów, a głębokość nie przekracza 1 m. Część z nich jest całoroczna, a pozostała jest wysuszana na zimę. W zbiornikach wodnych na terenie stawu żyją 33 gatunki ryb. Trzcina, która bujnie porasta brzegi jest regularnie wycinana w celu zapobiegania zatykania stawu.

Na terenie rezerwatu istnieje 13 gospodarstw rybackich, które pomimo stosowania nowoczesnych rozwiązań, prowadzą hodowlę ryb w sposób ekologiczny i naturalny. Wszystkie te gospodarstwa posiadają logo rezerwatu biosfery, a dodatkowo muszą spełniać dyrektywy unijne oraz kryteria uzupełniające dotyczące m. in.:

• minimalnej powierzchni stawu, tak aby ryby miały wystarczająco dużo przestrzeni,
• wysokiej jakości wody,
• zróżnicowania głębokości stawu,
• sposobu karmienia głównie pokarmem własnym, takim jak czerwone larwy czy rozwielitki, przy dodatku niewielkiej ilości pasz.

Rezerwat biosfery posiada swój sztandarowy produkt regionalny jakim jest „Biokarpfen”, czyli karp pochodzacy z ekologicznych hodowli, charakteryzujący się stałą jakością i niepowtarzalnym smakiem. Jego jędrny miąższ o niskiej zawartości tłuszczu bogaty jest w białko i niezbędne kwasy tłuszczowe. „Biokarpfen” to wiodący produkt na rzecz zrównoważonej gospodarki człowieka w harmonii z naturą, który jest esencją wykorzystania i zarządzania zasobami naturalnymi regionu Łużyc. „Biokarpfen” jest  marką regionu.

Wizyta w Saksońskim rezerwacie przyrody była cennym doświadczeniem dla uczestników. Rozwiązania i dobre praktyki zastosowane w rezerwacie, szczególnie te dotyczące chowu i hodowli ryb, będą mogły zostać przeniesione na grunt rodzimy.

• Szkółkę rybacką w miejscowości Königswartha:

Szkółka powstała w 1991 r. jako część zawodowego centrum szkoleniowego w Bautzen. Jest jedynym ośrodkiem szkoleniowym dla hodowców ryb we wschodnich Niemczech.
W swojej ofercie posiada między innymi:

- szkolenia, na których można nabyć niezbędną wiedzę teoretyczną,

- zajęcia praktyczne w gospodarstwach rybackich,

- zawody wędkarskie.

Wizyta na terenie szkółki rybackiej była okazją do zdobycia dobrych praktyk w zakresie łączenia chowu i hodowli karpi z prowadzeniem centrum mającego w swym programie bogatą ofertę szkoleniową.

• Gospodarstwa rybackie:
• Teichwirtschaft Uwe Ringpfeil/Wartha – jest to jedno z 5 największych gospodarstw rybackich posiadające ponad 50 stawów, w których hodowanych jest kilka gatunków ryb. Dominujacą rybą jest karp, ale także między innymi lin, szczupak czy amur. Gospodarstwo dostarcza na rynek ryby w całym kraju praktycznie przez cały rok. Dodatkowo od 1995 r. zajmuje się przetwórstwem, posiada własną wędzarnię, a także świadczy usługi w zakresie chłodzenia
  i przechowywania. Jeden staw został zagospodarowany z przeznaczeniem na łowisko wędkarskie.
• Teichwirtschaft Weissing – jest to gospodarstwo rybackie o powierzchni 90 ha, na którym znajduje się 220 stawów, w których hoduje się 17 gatunków ryb. Na terenie gospodarstwa jest też kilka stawów z przeznaczeniem na łowiska wędkarskie.
• Kreba-Fisch GmbH - Jest to konsorcjum na rzecz reform i rybołówstwa śródlądowego i akwakultury. Posiada 250 stawów handlowych na ponad 700 ha. Współpracuje z czterema niezależnymi firmami. Za pośrednictwem, w głównej mierze, hurtowni sprzedaje swoje ryby na terenie całych Niemiec. Dominującą rybą jest karp łużycki, ale również szczupak, lin, sum i jesiotr. Firma od lat wprowadza nową technologię do produkcji, którą łączy z tradycją chowu karpia. Dzięki temu łużycki karp stał się synonimem jakości.

• Udział w corocznym festiwalu „Lausitzer Fischwochen”:

Festiwal „Lausitzer Fischwochen” sięga swoją tradycją 50 lat. W 2012 roku był organizowany po raz 11 w dniach 22 września do 4 listopada 2012 r. Podczas festiwalu organizowane są między innymi pokazy ryb, targi rybne, targi rzemiosła oraz pokazy kulinarne. Dodatkowo każdy hodowca oferuje indywidualnie na obszarze swojego gospodarstwa dodatkowe atrakcje.

Udział w znanym na terenie Górnych Łużyc festiwalu pozwolił na zdobycie dobrych praktyk przy organizacji tak dużej imprezy turystycznej, jak i ukaże metody i narzędzia stosowane w promocji rybactwa śródlądowego. Będzie to niewątpliwie pomocne podczas organizacji cyklu imprez na terenie wszystkich 7 gmin pod nazwą Festiwal Doliny Karpia.